Γράμμα στην κόρη μου

Κόρη μου αγαπημένη, 

Κοίτα να δεις πως έχουν τα πράγματα. 

Ποιό όνομα θα πάρει το παιδί;

Αν είναι κορίτσι απ’ την μεριά της μητέρας κι αν είναι αγόρι απ’ του πατέρα, για να συνεχιστεί το όνομα! 

Είθισται η επιλογή του ονόματος του παιδιού να καθορίζεται από αυτή την ελληνοκυπριακή νοοτροπία, που κάποιοι ονομάζουν παράδοση, αν και ομολογουμένως τα τελευταία χρόνια η παράδοση αυτή φαίνεται να εγκαταλείπεται από τα νεαρά ζευγάρια. 

Ποιο όνομα συνεχίζεται όμως; και μέχρι πού; και από ποιούς; 

Εύλογα ερωτήματα, θα έλεγε κανείς, που αβίαστα προκύπτουν ρίχνοντας μια ματιά στο γενεαλογικό μας δέντρο. 

Το αγόρι λοιπόν, αυθεντικός απόγονος του πατέρα του και συνεχιστής του ονόματος! παίρνει το μικρό όνομα από τον παππού, τον πατέρα του πατέρα του και το επίθετο της οικογενείας, το οποίο ο πατέρας διατηρεί από τον προπάππου του και ο προπάππους του από τον δικό του και πάει λέγοντας. 

Πω πω μπέρδεμα! 

Θα μου πεις, ποιανού το όνομα συνεχίζεται, στην τελική, με τόση περηφάνεια; 

Ποιανού την αξία εξυμνούμε και ποιανού την ζωή τιμούμε με αυτήν την ατέρμονη ονοματοδοσία; 

Στην αρχαιότητα η ετυμολογία του ονόματος φανέρωνε την αξία του ανθρώπου αλλά και τον σκοπό της ύπαρξης του. Αγησίλαος(άγω-λαός) έπρεπε να ήταν κάποιος με ηγετικές ικανότητες, όπως ευφυής ένας Κρίτων (κρίνω), φιλόξενη μία Πολυξένη (πολύ-ξενία) και Καλλιόπη (κάλλος-ωψ:οφθαλμός) η έχουσα ωραία μάτια. 

Στην Παλαιά Διαθήκη ο μεγάλος πατριάρχης της εβραϊκής φυλής έπρεπε να ονομάζεται Αβραάμ(πατέρας πολλών εθνών) και ο Μωυσής(αυτός που ανασύρθηκε από το νερό αλλά και αυτός που ανασύρει) δίνοντας έμφαση στην αποστολή τους. 

Σήμερα τα πράγματα είναι αλλιώς…σαν αναποδογυρισμένο νόμισμα! 

Κάποιοι επιλέγουμε παραδοσιακά να ονοματίσουμε τα παιδιά μας απ’ τους γονείς μας, ως φόρο τιμής και ένδειξη σεβασμού ή ακόμα και για την συνέχεια του οικογενειακού ονόματος και κάποιοι άλλοι διαλέγουμε ονόματα «πιασάρικα», της εποχής, που να έχουν συγκεκριμένη προσωπική σημασία. 

Και στις δύο περιπτώσεις, ασυνείδητα πολλές φορές, ακολουθούμε το ίδιο μοτίβο από την αρχαιότητα, θέλοντας το όνομα να έχει μια ξεχωριστή σημασία, να ταυτίζεται με τις αξίες και τον χαρακτήρα του προσώπου που το φέρει και ίσως να φανερώνει και την μελλοντική του πορεία. 

Μπορεί όμως ο γονιός να γνωρίζει ή με κάποιο τρόπο να εξασφαλίζει την ταύτιση ονόματος – χαρακτήρα;

Η αλήθεια είναι πως δεν μπορεί! Όχι με απόλυτη σιγουριά τουλάχιστον. 

Είναι πράγματι πολύ απογοητευτικό να γνωρίζεις έναν Χάρη με καθόλου χάρη ή μιαν Αρετή με παντελή έλλειψη αρετών ή έναν Θαλή που να μισεί τα μαθηματικά. 

Ακόμα πιο απογοητευτικό είναι για το ίδιο το παιδί που πολλές φορές η ευθύνη του ονόματος που φέρει γίνεται θηλιά στο λαιμό και ανυπέρβλητο βάρος. 

Φαντάσου να είσαι γιός θρυλικού ποδοσφαιριστή και να μην μπορείς να κάνεις μια πάσα. 

Χρυσές δουλειές οι ψυχολόγοι! 

Αμ το άλλο; Γεννήθηκες κορίτσι; Τι; δεν έχεις αποστολή θεωρείς;

Έχεις. Δεν θα κουβαλήσεις κανενός το όνομα στην ιστορία φυσικά αλλά θα πάρεις το επίθετο του συζύγου σου, έτσι για να επισφραγιστεί η ιδιοκτησία!

Όχι εντάξει αυτά γίνονταν σε άλλες εποχές. 

Σήμερα το πολύ πολύ να του κάνεις την χάρη και να επικολλήσεις το επίθετο του μετά το πατρικό σου. Όχι τιποτ’ άλλο, για να μπορείς να κλείσεις αεροπορικές θέσεις και να κάτσεις κοντά στα παιδιά σου, που φέρουν το επίθετο του συζύγου σου γιατί εσύ απλά τα κουβάλησες εννέα μήνες, τα γέννησες, τα έτρεξες και ακόμα τα τρέχεις! 

Αγαπητό μου παιδί 

το σημερινό παραλήρημα δεν έχει σκοπό να μειώσει την αξία του ονόματος κανενός, ούτε να επικρίνει πεποιθήσεις και πιστεύω. Αντιθέτως, επικροτεί την ελεύθερη επιλογή όποια κι αν είναι αυτή γιατί ακριβώς αυτό είναι το ζητούμενο. 

Να έχεις επιλογή! 

Ο άνθρωπος έχει το προνόμιο που του δόθηκε από τον Θεό να αποφασίζει ελεύθερα ότι καλύτερο για τον ίδιο και τους συνανθρώπους του.

Απογοητευμένος ο Λειβαδίτης αναζητά «μίαν ελευθερία πραγματική που να μπορεί να υμνεί χωρίς να φαίνεται αφελής» γιατί ακριβώς η σημερινή κοινωνία καταχράται εξουσίες και ισοπεδώνει ελευθερίες.

«Ελευθερία είναι η πρώτη και η ύψιστη συνθήκη» τονίζει ο Ίψεν και η κοινωνία οφείλει να δημιουργεί αυτή την συνθήκη για όλους. 

Η κοινωνία είμαστε εμείς, που μαζί αλλά και ο καθένας ξεχωριστά έχουμε καθήκον να εξασφαλίσουμε την ιδανική συνθήκη, μέσα στην οποία να μπορεί κανείς να επιλέγει και όχι να επιλέγεται, να διακρίνει τις αξίες και να εξυμνεί τα πρόσωπα που τις δίδαξαν, να αναγνωρίζει και να τιμά αυτούς που τον ανάθρεψαν και προίκισαν με αρετές αξιοζήλευτες, να έχει πρότυπα αυθεντικά και να επιδιώκει να μοιάσει σε όμορφους και μεταξένιους ανθρώπους και κυρίως να θέλει να κρατήσει αλησμόνητη την υστεροφημία και το όνομα του γονέα που στάθηκε άξιος ΓΟΝΙΟΣ! 

Κόρη μου λατρεμένη 

Ζητώ συγνώμη 

Ζητώ συγνώμη που η συνθήκη αυτή παραμένει μια ουτοπία 

Να θυμάσαι, ο Θεός σε έπλασε ελεύθερη! 

Μην πτοείσαι 

Να είσαι ανένδοτη! 

Με απέραντη αγάπη η μητέρα σου 

Φαίδρα Ξ. Μακρή 

 Υ.Γ. Το όνομα μου το τιμημένο είναι Μακρή, της μάνας μου το όνομα το τιμημένο!